بیماری پوکی استخوان ،پیشگیری ، دلایل و روش درمان

در بیماری پوکی استخوان توده کلی استخوان کاهش می یابد و ساختارآن تغییر می کند در نتیجه احتمال شکستگی استخوان ها افزایش می یابد. در جریان پوکی استخوان تعادل موجود بین ساخت و تخريب استخوان به هم می خورد. به این ترتیب که سرعت تخريب استخوان از سرعت تشکیل استخوان بیشتر می شودو در نتیجه توده کلی استخوان کاهش می یابد.
در اثر بیماری پوکی استخوان ، استخوان های بیمار به تدریج متخلخل و کم دوام و شکننده می شوند و  در اثر فشارهائی که روی استخوان های طبیعی اثری ندارند  به راحتی می شکنند.
روند پوکی استخوان اولیه در زنان بعد از یائسگی و در مردان با افزايش سن تسريع مي شود. البته پوكي استخوان فقط در نتيجه  افزايش سن ايجاد نمي شود و علل متعددي در ايجاد آن نقش دارند. با توجه به حداكثر توده استخواني در نوجوانان  و بالغين جوان مصرف كلسيم  و ويتامين دي مناسب و همچنين تمرينات ورزشي  و  تعدیل سبک زندگی (کاهش استفاده از کافئین ، سیگارو الکل) مداخلاتی رادر كاهش خطر براي ايجادپوکی استخوان ، شکستگی هاو ناتوانی هاي  همراه آن در دوران بعدی زندگی ایجاد می کند.

پوکی استخوان ثانویه در نتیجه داروها یا دیگر شرایط وبیماری هائی که متابولیسم استخوان را تحت تاثیر قرار می دهد ایجاد می شود.

پیشنهاد مطالعه :عوامل ایجاد و تشخیص سرطان

علت بیماری پوکی استخوان

بازسازی طبیعی استخوان در بالغین طوری است که تا  30 سالگی افزایش توده استخوانی وجود دارد. وراثت ، نوع تغذیه، سن ، عادت ها و شیوه زندگی مثل مصرف سیگار ، قهوه و الکل و نیز میزان فعالیت های فیزیکی در حجم توده استخوانی و ایجاد پوکی استخوان نقش دارند.
اگر چه پوکی استخوان معمولا در افراد مسن رخ مي دهد  ولی شروع  بیماری  معمولا از سنین میانسالی مي باشد.

عوامل خطر ساز در بیماری پوکی استخوان

زنان سفید پوست لاغر وبا جثه کوچک بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.عوامل تغذیه ای نیز در بروز پوکی استخوان نقش دارند . رژیم متعادل شامل کالری کافی و ويتامين و مواد معدني ضروري (نظیر کلسیم و ویتامین دی ) برای حفظ استخوان لازم هستند.ویتامین دی برای جذب کلسیم و معدنی شدن طبیعی استخوان لازم است.
هم چنین هنگامی که فعالیت بیمار به دلیل فلج، قالب گچی و بی حرکتی عمومی کاهش می یابد تخريب استخوان سریع تر از تشکیل استخوان صورت می گیرد و در نتیجه پوکی استخوان به وجود می آید.

تشخیص پوکی استخوان

1. با پرتونگاری معمولی می توان پوکی استخوان را تشخیص داد. البته  زمانی از این روش می توان استفاده کرد که 25تا40 درصد توده استخوانی از دست رفته باشد.
2. بهترين راه تشخبص پوكي استخوان  سنجش تراكم استخوان به روش DXA  مي باشد.

درمان بیماری پوکی استخوان

رعایت رژیم غذائی متعادل و سرشار از کلسیم و ویتامین دی در سراسر زندگی و به خصوص در نوجوانی و حوالی بلوغ و میانسالی  از اتلاف املاح استخوانی جلوگیری می کند.
برای این منظور شما باید روزانه سه لیوان شیر كم چرب یا  سایر غذاهای سرشار از کلسیم مثل پنیرو لبنیات مصرف کنید.
در صورتي كه نياز به مصرف كلسيم به صورت  مكمل وجود داشته باشد بهتر است قرص هاي  كربنات كلسيم همراه غذا مصرف شود.
عوارض جانبی شایع مکمل های کلسیمی شامل نفخ و یبوست می باشد.
انجام ورزش های ایروبیک مثل پياده روي سه روز یا بیشتر در هفته هر بار 20 تا30 دقیقه توصیه می شود.انجام این ورزش ها همچنین به حفظ تعادل شما کمک می کند و احتمال زمین خوردن و شکستگی استخوان را کاهش می دهد.

ملاحظات مربوط به سالمندی

سالمندان به علت خطرات محیطی ،اختلالات عصبی عضلانی ، کاهش حس اندام ها  وواکنش های قلبی عروقی و نیز عوارض داروئی بیشتر زمین می خورند . تدوین برنامه مراقبتی پیشگیری در این افراد اهمیت دارد. مثلا محیط خانه باید از نظر عوامل بالقوه خطرناک  مثل قالی های متعدد ، اتاق های درهم و برهم و اسباب روی کف زمین بررسي   شود و  محیطی سالم و امن فراهم شود.

راه پله باید نور کافی و نرده های محکم  داشته باشد تا از سقوط جلوگیری شود و میزان شکستگی ها كاهش یابد.