بيماري ديابت  در طول زمان سبب بروز عوارض مختلفي مي شود كه تعداد زيادي از آنها قابل پيشگيري بوده و يا لااقل مي توان روند پيشرفت آنها را آهسته تر كرد. در ميان  عوارض  مختلف ، عوارض  بلند مدت شايع تر است كه شامل 4 دسته مي باشد:

1. آسيب رسيدن به رگ هاي خوني به ويژه در قلب و پاها
2. اختلال ديد به دليل آسيب به شبكيه چشم
3. آسيب هاي كليوي كه سرانجام ممكن است به نارسايي كليه بينجامد.
4. آسيب هاي اعصاب محيطي كه باعث از بين رفتن حس به ويژه در پاها مي شود.

در پيدايش اين آسيب ها، افزون بر ميزان قند خون عوامل ارثي نيز موثر هستند.در حال حاضر ثابت شده است كه قند اضافي موجود در بدن مي تواند به مواد ديگري تبديل شود. اين مواد بر  ديواره رگ ها و اعصاب محيطي اثر مي گذارند و اعمال طبيعي آنها را با مشكل مواجه مي سازند. اين حالت در تمام بدن ايجاد مي شود ولي آثار آن در چشم ها، كليه ها، قلب و پاها بارزتر است.

چشم

در مواقعي كه غلظت قند خون بالاست، تغييراتي كه در عدسي چشم پديد مي آيد موجب تاري ديد موقتي، لكه بيني ومگس پران در ميدان ديد مي شود كه اين اختلال بينايي با اصلاح وضعيت قند خون بهبود خواهد يافت.

ديابت باعث پيدايش آسيب در شبكيه چشم ها ميگردد. اگر آسيب شبكيه چشم به سرعت درمان نشود، باعث كاهش قدرت ديد و حتي نابينايي مي گردد. از آنجا كه آسيب هاي چشمي معمولا مدتها پيش ازآن كه شما متوجه علائم چشمي شويد آغاز مي گردند، حتما بايد حداقل سالي يك بار براي معاينه دقيق چشمهايتان به چشم پزشك مراجعه كنيد.

كليه

كليه عضو حساسي است كه در برابر بيماري ديابت بسيارآسيب پذير است و آسيب ديدگي آن نيز مانند ديگر اعضا تا مدتها بي علامت مي باشد و حتي تا زمان پيدايش نارسايي كليه ممكن است تشخيص داده نشود. امروزه بيماري كليوي (نفروپاتي) ناشي از ديابت از شايع ترين علل نياز به انجام دياليز است.

شما بايد با مراجعه به مراكز درماني فشار خون و كاركرد كليه هايتان را به طور منظم بررسي نماييد. فشار خون بالا علاوه بر خطرهاي گوناگون كه براي بدن دارد، سرعت تخريب كليه ها را نيز افزايش مي دهد. افزون برمعاينات باليني، آزمايش ادرار نيز يكي از شيوه هاي آسان ولي مهم در ارزيابي كاركرد كليه هاست.

قلب

در مبتلايان به ديابت به دليل وجود اختلال در سوخت و ساز چربي ها ، قندها و نيز عوامل ديگر، احتمال آسيب به رگ هاي تغذيه كننده قلب و سرعت پيشرفت اين آسيب ها ممكن است بيش از ديگر افراد جامعه باشد. آسيب رگ هاي فوق موجب قطع خونرساني به عضله قلب و پيدايش دردهاي سينه و در موارد شديدتر سكته هاي قلبي مي شود.

پای دیابتی

همه بيماران ديابتي هميشه در معرض خطر ابتلا به زخم پاي ديابتي هستند. درصورت عدم درمان و بهبودي امكان دارد اين زخم ها عفوني شده و منجر به قطع پا گردند . بنابراين پيشگيري از به وجود آمدن آنها خيلي مهم است.

بالابودن قند خون در درازمدت باعث تخريب عروق خوني و كاهش جريان خون در پاها مي شود . اين مسئله سبب كندي مراحل ترميم و بهبودي زخم ها مي شود .

در افراد ديابتي بالا بودن دراز مدت قند خون با آسيب اعصاب پا درارتباط است كه باعث مختل شدن حس درد و فشار در پا مي شود . به علاوه ترشح عرق و ترشحاتي كه پوست پا را نرم و مرطوب مي كنند نيز مختل مي شود.

جمع اين عوامل سبب بروز يك فشار غير طبيعي روي پوست ، مفاصل و استخوان ها هنگام راه رفتن شده ، خشكي و شكنندگي پوست را همراه خواهند داشت و به اين ترتيب هر گونه زخمي در پا خيلي زود به مرحله خطرناك مي رسد .

عوامل پيشرفت عوارض ديابت عبارتند از:

• كنترل نامناسب قند خون
• كلسترول بالا
• فشار خون بالا
• استعمال دخانيات

رعايت نكات زير از پيدايش اين آسيب ها جلوگيري مي كند:

• كاهش وزن
• كاهش ميزان چربي رژيم غذايي
• انجام ورزش هاي منظم
• نگه داشتن فشار خون در محدوده طبيعي
• ترك سيگار
•  بي اطلاعي فرد در مورد عوارض احتمالي ديابت