مالتیپل اسکلروزیس که به اختصار به آن ام اس(MS)نيزگفته می شود ، یک بیماری سیستم عصبی است که بیشتر افراد جوان را مبتلا می سازد و در آن ماده پوشاننده سلول های عصبی که میلین نام دارد در بعضی قسمت های سیستم عصبی از بین رفته سبب ایجاد اختلالات و علایم متنوع عصبی می شود .
عوامل بوجود آورنده بیماری مالتیپل اسکلروزیس
علت بيماري M.S به طور قطعي شناخته نشده است. اختلال در سيستم ايمني، ويروس ها، ژنتيك، نژاد، موقعيت جغرافيايي، فاكتورهاي محيطي و آلوده كننده هاي صنعتي در ايجاد بيماري ام.اس مؤثرند. احتمال آن مي رود كه يك عامل ويروسي باعث اختلال در سيستم ايمني بدن شده و سلول هاي سفيد خون كه نقش دفاعي در بدن دارند بر ضد ميلين سيستم اعصاب مركزي واكنش نشان داده و منجر به آسيب آن شوند .
علائم بیماری مالتیپل اسکلروزیس
اختلالات حسي جزء شايع ترين علائم بيماري MS است. علائم بيماري MS بسته به منطقه تخريب ميليني در مغز و نخاع متفاوت و ممكن است طيف وسيعي از علائم در اين بيماران ديده شود. علائم غير طبيعي حسي مانند بي حسي، مور مور شدن يا احساس سوزش يا سرما در بخش هايي از بدن و اختلالات بينايي به صورت تاري ديد، اختلال ديد رنگي يا دوبيني و انحراف چشم ها مي تواند جزء علائم اوليه اين بيماري باشد. اختلالات حركتي گاهي به صورت فلج يك اندام يا فلج نيمي از بدن و سفتي پا حين راه رفتن باشد و از دست دادن مهارت هاي حركتي هم از علائم بيماري به شمار مي رود.
راه های تشخيص بیماری مالتیپل اسکلروزیس
اگر بيماري زود تشخيص داده شود و درمان سريع تر صورت گيرد، اختلالات حسي و حركتي كمتري ايجاد مي گردد ولي متأسفانه گاهي اوقات اين بيماري در مراحل اوليه قابل تشخيص نيست. تشخيص بيماري ام اس براساس شناسايي علائم خاص باليني، معاينه، گرفتن شرح حال و سابقه مشكلات قبلي و اطلاعات به دست آمده از تصويربرداري مغز انجام مي شود.
درمان بیماری مالتیپل اسکلروزیس
گر چه معالجات ممکن است امکان شفای قطعی بیماری را فراهم نسازد ولی کمک زیادی به بیماران می کند و لازم است درمان تحت نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام شود. هدف از درمان به طريق سركوب سيستم ايمني، كاهش توليد آنتي بادي ها مي باشد.كورتيكواستروئيد ها پاسخ هاي ايمني بيمار را سركوب كرده و مقدارآنتي بادي هاي توليد شده را كاهش مي دهند. گاهي اوقات بلافاصله پس از درمان، كاهش چشمگيري در قدرت عضلاني بيمار به وجود مي آيد كه البته اين امر موقتي و گذرا است.
ورزش در بيماران MS
- ورزش میتواند به افراد مبتلا به MS (مالتیپل اسکلروزیس) کمک کند تا علایم بیماریشان را بهتر تحمل کنند .اولین نکته مهم در این بیماران، خودداری ازانجام فعایتهای ورزشی بیش از حد توان است،
- سایر نکاتی که باید در حین ورزش کردن رعایت شوند عبارتند از:
- همیشه قبل از شروع ورزش خود را گرم کنید.
- در پایان فعالیت ورزشی سعی کنید با مصرف نوشیدنی های خنک یا استفاده از سایر وسایل خنک کننده دمای بدن خود را پایین نگه دارید.
- در فواصل زمانی کوتاه ورزش کنید.هیچ وقت خود را بیش از حد خسته نکنید.
- روی سطوح لغزنده از قبیل فرش یا گلیم ورزش نکنید، سعی کنید بیرون از خانه و در یک مکان امن ورزش کنید.
- هر زمان که احساس ناخوشی یا گرما کردید،دست از فعالیت بردارید.
- هميشه از استرس دوري كنيد.
هشدار های مورد توجه
- علائم بيماري ام اس گاهي در محيط هاي گرم مانند سونا يا زير دوش آبب داغ تشديد مي شود. سيگار كشيدن، عفونت ها و خستگي نيز مي تواند منجر به تشديد علائم بيماري شود .
- سعي كنيد اتومبيل خود را به پلاك هاي مخصوص معلولين مجهز سازيد و با اين عمل ميزان پياده روي به محل پارك اتومبيل را به حداقل برسانيد.
- اگر در خانه اي دو طبقه زندگي مي كنيد، پيشنهاد مي شود تا اقلامي كه زياد استفاده مي شود نظير وسايل بهدلشتي، وسايل شستشو، همگي در يك طبقه نگهداري شوند تا بدين ترتيب جابجايي بين طبقات به حداقل برسد.
- فعالیت ورزشی را به گونهای انتخاب کنید که ازآن لذت ببرید. ورزشهایی از قبیل شنا ، ورزشهای ایروبیک آبی و یوگا بسیار مناسب هستند.
- با يك برنامه‌ريزي خوب غذايي مي‌توان از يك سري عوارض بيماري جلوگيري نمود. به عنوان مثال استفاده كافي از ميوه‌ها و سبزيجات علاوه بر تامين درصد بالايي از ويتامين‌هاي ضروري مي‌تواند به بهتر كار كردن دستگاه گوارش و جلوگيري از يبوست كمك بسزايي كند. بهتر است بخش اصلي غذا از هيدرات هاي كربن و سپس ميوه‌ها و سبزيجات، گوشت و سرانجام كمترين سهم آن از چربي‌ها باشد.