پیش از یک سکته کامل مغزي بیماران ممکن است یک یا دو بار دچار حملاتی شوند که به علت انسداد موقتی عروق داخلی باعث جریان خون ناکافی به مغز شده و بخش آسیب دیده موقتا کارکرد طبیعی خود را از دست میدهد که به سکته ناقص معروف است و معمولا ناگهاني و بدون هشدار است وعلائم مشابه سکته کامل را دارا میباشد.
بیشتر افراد بالای 40 سال مبتلا میگردند.علائم معمولا از 10 تا 30 دقیقه و گاها تا 24 ساعت از بین می روند و علائم به علت انسداد موقت رگ های خونی مغز ایجاد میگردد.اگر علائم ظرف این مدت برطرف نشوند به این معناست که فرد در آینده در معرض خطر سکته مغزی قرار دارد.
علائم شایع حملات ایسکمیک گذرا :
- ازدست رفتن کارکرد عضلانی در یک طرف بدن و گزگز دردست و پا – کرختی
- از دست دادن تعادل
- گیجی و سردرد شدید
- اختلال بینایی یا کوری گذرا در یک یا هر دو چشم- دوبینی
- غش بدون کاهش هوشیاری
- سخت صحبت کردن و یا عدم توانایی در صحبت
عوامل خطر و عوامل تشدید کننده حملات ایسکمیک گذرا :
افزایش فشار خون، استعمال سیگار ، دیابت (بیماری قند خون) ، کلسترول بالا ، بیماری قلبی
پیشگیری :
- حداقل‌بار در هفته‌ورزش‌كنيد تا از وضعيت‌قلبي‌ـ عروقي‌خوبي‌برخوردار شويد
- از توصيه‌هاي‌رژيم‌غذايي‌پيروي‌كنيد
- سيگار نكشيد
- مرتب‌فشار خون‌خود را كنترل‌كنيد. اگر بالا باشد، براي‌درمان‌جهت‌كاهش‌آن، از توصيه‌پزشك‌بهره‌گیرید
- آسپيرين‌روزانه‌ممكن‌است‌كمك‌كند. از پزشك‌خود در اين‌مورد سؤال‌كنيد.
عوارض احتمالی حملات ایسکمیک گذرا :
بدون‌درمان‌حدود 50% از بیماران‌دچار حمله‌ایسکمیک‌گذرا در عرض‌سال دچار سکته‌مغزی‌می‌شوند.
تشخیص :
آزمون‌هاي‌تشخيصي‌مي‌توانند شامل‌آزمون‌هاي‌آزمايشگاهي‌خون، نوار قلب،نوار مغزي ،عكسبرداري مغزي، راديوگرافي‌قلب، ريه‌ها و جريان‌خون(آنژيوگرافي) و سونوگرافي‌باشند.
درمان :
درمان‌ممكن‌است‌شامل‌داروها، كنترل‌عوامل‌خطرزا (ديابت‌شيرين، پرفشاري‌خون، بيماري‌قلبي‌و غيره) و تغيير شيوه‌زندگي‌باشد
جراحي(اندآرتركتومي) براي‌برداشتن‌پلاك‌ها (رسوبات‌چربي) از شريان‌هاي‌كاروتيد در گردن
داروها از قبيل ضد انعقادها مثل وارفارين وآسپرين براي كاهش تشكيل لخنه هاي خوني
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر خود يا يكي از اعضاي خانوادهاتان علايم ايسكميك گذرا را داشته باشد.
- اگر پس از تشخيص علايم حمله ايسكميك گذرا عود كند وبيش از 2 ساعت پايدار باشد.
نوتوانی بیمار بعد از حمله مغزی:
- گفتگو در مورد دارو های تجویز شده
- توقف سیگار کشیدن
- کاهش روز به روز استرس
- فيزيوتراپي پس از بروز عوارض
سكته مغزي مي‌تواند باعث ضعف يا فلج نيمي از بدن شود و در تعادل فرد اختلال ايجاد كند. فيزيوتراپي كمك مي‌كند كه تا حد ممكن حركات فرد به حالت عادي بازگردد
كمك به درمان با اشتغال مناسب
اختلال حركت، هماهنگي و احساس موجب سخت شدن اعمال روزانه فرد مانند شستشو، لباس پوشيدن، غذا خوردن و بالا رفتن از پله‌ها مي‌شود. در درمان شغلي از تكنيك‌هاي مختلف استفاده مي‌شود و به فرد آموزش داده مي‌شود تا بتواند با يك دست غذا بخورد يا لباس بپوشد. همچنين به فرد توصيه مي‌شود كه از يادداشت براي يادآوري كارهاي روزانه استفاده كند. مهارت‌هاي افزايش قواي ذهني نيز به فرد آموزش داده مي‌شود.
گفتار درمانی
گفتار معمولا آهسته‌تر از ساير مشكلات پيشرفت مي‌كند اما براي مدت بيشتري به پيشرفت خود ادامه مي‌دهد. آفازي به مشكلات استفاده و درك زبان گفتاري و نوشتاري گفته مي‌شود
درمان به آنها كمك مي‌كند كه لغات را بشناسند يا راههاي ديگري براي برقراري ارتباط پيدا كنند مثلا از اشاره، لغات به همراه تصاوير، علايم و يا كامپيوتر استفاده كنند
بازتوانی با تغذيه مناسب
آزمايش بلع يكي از اولين ارزيابي‌هاي بيمارستاني است. براي اين كار مقداري آب به بيمار داده مي‌شود تا ببينند آيا او مي‌تواند بدون سرفه يا احساس خفگي آن را بنوشد يا نه. اگر بيمار همچنان با بلعيدن مشكل داشته باشد بايد توسط گفتار درمانگر مورد ارزيابي قرار گيرد و يك رژيم غذايي براي او ترتيب داده شود كه بلع آن آسان باشد..
افرادي كه دچار سكته مغزي شده‌اند بايد در هنگام غذاخوردن در وضعيت مناسبي قرار گيرند تا غذا وارد راههاي هوايي آنها نشود. اين افراد نبايد در غذا خوردن عجله كنند وبهتر است غذا را به وعده‌هاي بيشتر و حجم كمتر تقسيم كنيد. براي خوردن از قاشق چاي‌خوري استفاده كنيد و قبل از بلعيدن لقمه قبلي، لقمه بعدي را وارد دهان نكنيد. دقت كنيد كه وقتي غذا در دهان داريد روي آن آب نخوريد. در هنگام غذا خوردن از حرف زدن پرهيز كنيد و پس از اتمام غذا به مدت نيم ساعت در وضعيت نشسته باقي بمانيد.
در موارد شديد، اگر فرد نتواند از راه دهان غذا بخورد، بايد از تكنيك‌هاي ديگري مانند غذا دادن از راه لوله‌اي كه از طريق بيني وارد معده مي‌شود، استفاده كرد.
رفتن به خانه بعد از بروز سکته مغزی
بعد از بروز سکته مغزی، شما و اعضای خانواده‌تان باید در محیط خانه تغييراتي ايجاد كنيد تا استقلال، آسودگی و ایمنی بیشتری برای شما فراهم آید. این تغییرات به ميزان توانايي هاي شما بعد از سکته مغزی بستگی دارند. برخی نکات عمومی در این زمینه به شرح ذیل می‌باشند
شماره تلفن‌های اضطراری را در چند قسمت خانه خود نصب نمایید.
از وسایل ارتباطی ساده استفاده کنید. مطمئن شوید که به راحتی به تلفن دسترسی دارید.
وسایل اضافی را از داخل خانه، خارج نمایید . اگر در تحرک و تعادل مشکل دارید، یا اگر برای راه رفتن به وسايلي مانند واکر (عصای پزشکی) یا ویل‌چیر (صندلی چرخدار) نیاز دارید، باید وسایل دست و پا گیر مانند فرش‌ها و وسایل شکستنی، سیم‌های برق و سایر وسايلي كه امكان دارد براي فرد مشكل ايجاد كنند را از دسترس خارج كنيد.
از نورپردازی و روشنایی مناسب و کافی در سراسر خانه خود استفاده نمایید.
برخی اصلاحات و بهسازی‌های لازم در خانه عبارتند از: نصب حفاظ و ایجاد سطح شیب دار در پلکان، گشاد کردن راهروها برای تطابق با ویل‌چیر (صندلی چرخدار)، تنظیم یا علامت‌گذاری روی شیرهای آب برای استفاده راحت‌تر از آنها بطوریکه حتی برای افرادی که حس دما را از دست داده‌اند نیز قابل استفاده باشد، استفاده از اجاق‌های کنترل‌دار در منزل.